Project Description

Kassen in Nederland 1650-1950; studie over de geschiedenis, ontwikkeling en behoud van plantenkassen

In 1998 is de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) begonnen met het vergaren van kennis over de geschiedenis van kassen en glastuinbouw in Nederland. Een enorme hoeveelheid interessant materiaal is boven water gekomen en verdiept door een werkgroep, bestaande uit medewerkers van de RCE en specialisten en vakmensen in het veld. Het belang van kassen en glastuinbouw voor de Nederlandse cultuur en economie is enorm, maar het uitgeven van de onderzoeksresultaten – genoeg materiaal voor een omvangrijk boekwerk van 700 pagina’s en 800 afbeeldingen – is door printing on demand mogelijk gemaakt.

Het boek vertelt de geschiedenis van  bestaande en verdwenen historische kassen in Nederland, in onder andere botanische tuinen, op buitenplaatsen en in de glastuinbouw. Niet alleen de ontstaansgeschiedenis is in beeld gebracht, ook de ontwikkelingen vanaf de zeventiende eeuw komen aan bod, net als kassenbouwers, materiaal, beheer en behoud. Het boek is het resultaat van jarenlang onderzoek door de Werkgroep Historische Kassen in Nederland, bestaande uit medewerkers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en specialisten uit het veld. Bijzonder is dat het boek online te lezen is op een speciale website; www.kasseninnederland.nl. Daarnaast zal bij voldoende belangstelling een fysieke versie gedrukt worden.

Bestudering van de geschiedenis van de kassen in Nederland en in het bijzonder de technologie van kassen is niet eerder gedaan. En in Nederland staan er nog al veel. Een kas is een goed licht doorlatend, fragiel bouwwerk voor het telen of het in cultuur brengen van gewassen. In de kasruimte wordt een aangepast kunstmatig klimaat in stand gehouden. In ons klimaat zijn kassen belangrijk om gewassen te telen die anders niet zouden gedijen. Historische kassen komen voor in de glastuinbouwgebieden als het Westland, Aalsmeer en Vleuten, op buitenplaatsen, vooral in de provincies Utrecht, Gelderland en Overijssel, en tenslotte in botanische tuinen zoals van Amsterdam, Leiden en Utrecht. Dit boek laat de historie zien van een tegenwoordig grote economische sector en zal eigenaren helpen bij het in stand houden van hun rijksmonumenten.

Voorbeelden van recentelijk gerestaureerde kassen zijn te vinden op Eyckenstein in Maartensdijk, Kasteel Heeswijk, Landgoed Kraaybeekerhof in Driebergen, historische druivenkwekerij Sonnehoeck in Kwintsheul en Jachtslot De Mookerheide in Molenhoek.

Kassen in Nederland is een uitgave van Stichting In Arcadië, in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, museum de Historische Tuin Aalsmeer en het Westlands Museum voor Streek en Tuinbouwhistorie te Honselersdijk. Met tekstbijdragen van: A. Bakker, C. v. Dam, E. Geytenbeek, G.P.A. van Holsteijn, M. van Hunen, A.A.G. Immerzeel, mevr. M.A. Kok, B.H.J.N. Kooij, D. Koper-Mosterd, H. v.d. Leest-Brand, L.H.M. Olde Meierink, Th. van Straalen en A.J. Vijverberg. Het boek en deze website zijn tot stand gekomen dankzij bijdragen van het Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Arie Kuiper Fonds, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, K.F. Hein Fonds, J.E. Jurriaanse Stichting, Hendrik Mullerfonds, Gravin van Bylandt Stichting, Fonds Westland, Stichting tot behoud Ridderhofstad Hindersteyn, Natuurmonumenten, Buiten-Goed Barneveld, dhr. Philip de Haseth Möller, dhr. Leonard van der Hoeven, dhr. Crommelin, dhr. Van Voorst Vader en G.L. Jensma. Tevens is dank verschuldigd aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het tijdschrift Het Buiten.

Voor meer informatie kan contact worden opgenomen met Stichting In Arcadië,
contactpersoon Merel Haverman: t. 033 4480035 ; e. kassenboek@stichtinginarcadie.nl

Onder redactie van: Ben Kooij
Eindredactie: Nina Wijsbek, Ben Kooij en Ronald van Immerseel
Vormgever: Communicatiebureau de Lynx
ISBN: 978-90-8165-584-2
Uitgave: 2019

De overhandiging van het eerste exemplaar aan Susan Lammers, algemeen directeur van de RCE.